Oorlog

Jahaa, jongens en meisjes, bij ons in de Gouden Eeuw konden de mensen ook al oorlog voeren. Ik ga jullie proberen uit te leggen wie er tegen wie vochten en vooral: Waarom. Laten we eens helemaal teruggaan in de tijd, naar het begin van onze jaartelling. Er bestaan dan nog geen landen zoals we deze nu kennen. In onze streken woonden toen Germaanse stammen: Friezen, Tubanten, Kaninefaten en Bataven. Dit blijft een hele tijd zo. Acht eeuwen later zijn wij een stukje van het rijk van Karel de Grote. Samen met een hoop graven regeerde Karel zijn rijk. In 843 wordt het rijk van Karel de Grote verdeeld onder zijn 3 kleinkinderen en wij horen al snel bij het Duitse Rijk. Verschillende buitenlandse graven regeren dan over ons land.

Wanneer Karel V regeert van 1515 tot 1555 horen we bij zijn grote rijk. Karel is heer der Nederlanden, koning van Spanje en keizer van Duitsland. Een hele opgave !!Ook de zoon van Karel, Filips II regeert over ons land. Hij is koning van Spanje en heer der Nederlanden. Hij voert echter nieuwe belastingen in en onderdrukt de nieuwe protestantse godsdienst. Je snapt wel dat veel mensen hier niet blij mee waren en zodoende komt er ruzie. De verschillende gewesten waaruit ons land bestaat, besluiten zich te verenigen en gaan samen oorlog voeren. Ons land is tenslotte zo sterk dat Spanje in 1648 vrede met ons sluit. De Zuidelijke Nederlanden blijven wel van Spanje. Kun je het nog bijhouden ?! We gaan snel verder. In 1647 is Frederik Henderik gestorven. Zijn zoon, Willem II, is nu stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel. Zijn neef Willem Frederik (je ziet, de naam Willem is erg in trek !) is stadhouder geworden van Friesland en Groningen. Over de vrede met Spanje krijgt Willem II ruzie met de Staten-Generaal, dat gaat zo:

Vier VOC schepen komen op 15 juni 1596 aan op Bantam.

Eigenlijk had ons land vroeger aan Frankrijk beloofd niet afzonderlijk vrede te sluiten met Spanje. Door dat wél te doen, hebben we Frankrijk in de steek gelaten.Willem II wil daarom weer samen met Frankrijk oorlog met Spanje. Er is nog een reden waarom hij dat wil: Willem II is opperbevelhebber van het leger. Dan ben je tijdens een oorlog veel belangrijker als in een vredestijd. De Staten-Generaal denkt echter aan de handel en wil geen oorlog meer. Oorlog voeren kost namelijk veel geld. Dat is dan nog niet alles, in 1650 komt er nog meer ruzie. De Staten-Generaal vindt, nu het vrede is, dat er niet meer zoveel soldaten nodig zijn. Wel wil de Staten-Generaal voor de veiligheid een klein leger in stand houden. De Staten van Holland, die meer dan de helft van alle soldaten betaalt, stuurt na deze beslissing nog veel meer soldaten naar huis. Daar is Willen II het helemaal niet mee eens, en de Staten-Generaal ook niet. Er moest toch wel een leger overblijven ! Willem II krijgt toestemming van de Staten-Generaal om korte metten met Holland te maken. Hij pakt enkele lastige Hollandse regenten op en sluit ze op in Loevestein (een slot). Hij omsingelt de stad Amsterdam en Holland geeft snel toe, Willem II mag een groot leger houden. Helaas voor Willem II, sterft hij in dat jaar. Je kunt je vast wel voorstellen dat veel regenten van Holland dat niet erg vinden, ze waren immers door hem opgepakt! Zij halen snel de andere gewesten over en zorgen er zo voor dat het zoontje van Willem II geen stadhouder meer mag worden. De regenten zijn nu de baas. Zij verdelen de belangrijke ambten onder hun vrienden die ook geen stadhouder willen.

Nederland in de 16e eeuw

Belangrijke man wordt nu Johan de Witt. Hij wordt de raadpensionaris van Holland. Johan zet zich in om de Nederlandse vloot (schepen) sterker te maken. Hij probeert ook vrede te sluiten met Frankrijk. Helaas lukt dat niet en vallen Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen bijna gelijktijdig ons land aan. Daar kunnen we niet tegenop en in korte tijd veroveren ze Brabant, Limburg, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Drenthe en een deel van Groningen ! Van dit alles krijgt Johan de Witt de schuld en hij wordt in 1672 vermoord.

We krijgen een nieuwe stadhouder: Willen III. Hij pakt het heel wat beter aan en weet de Fransen uit ons land te verjagen. Willem trouwt met een Engelse prinses, Mary Stuart. Het duurt niet lang of hij gaat samen met Engeland oorlog voeren tegen de Fransen. Hij sterft uiteindelijk kinderloos na een val van zijn paard.

Johan de Witt